Þorsteinn H. Gunnarsson

Sóttdauði eða hetjudauði til sjós.

Það er mikið talað um hetjur hafsins á sjómannadaginn og er það um margt skiljanlegt. Sjómenn starfa við hættulegar aðstæður, svo sem flóknar aðstæður og slysagildrur á vinnusvæði og verða að vera fljótir að bregðast við, vond veður og erfitt sjólag. Venjulegt fólk yrði skíthrætt ef það lenti í slíkum aðstæðum. Ég man að einu sinni drapst á aðalvétinn á skipi sem ég var á og var ekki hægt að gangsetja hana stax. Fóru vélstjórarnir í það að gera við. Út á miðju Atlandshafi rak skipið fyrir vindi og straumum og var ekki sjáanleg hætta á ferðum. Við vorum eitthvað að sýsla út á dekki og var samstarfsmaður minn sem var þarna á vegum einhvers sem hann þekkti,en var skráður háseti og óvanur maður úr skrifstofugeiranum. Hann rauk strax upp, hvað hvað hvaða er að gerast,auðvitað var dauðaþögn og kyrrð utan umhverfishljóða. Skrifstofuhásetanum varð ekki um sel eins og maður segir og varð hann órólegur, en brátt fór vélin í gang og allt varð eðlilegt.

Apstæður nú hjá sjómönnum eru allt aðrar en var í dentíd framfari varðandi vinnusvæði og öryggisbúnað.

Vissulega var nauðsynlegt að sjómenn væru hugrakkir. Ekki er nú skemmtilegt að sigla innsiglinguna í höfnina í Grindavík t.d.

En hvaða er þessi óskaplega lífseig ímynd um Hetjur hafsins kominn. Er þetta eitthvað úr fornbókmenntum okkar komið, að betra væri að falla í bardaga en að verða sóttdauður, eins gæti þetta viðhorf verið um hetjur hafsins einhverskonar sjálfssefjun hugsanlegt til að þetta sé til að lyfta áskorun að vera svell kaldur sama hvað gengur á og sætta sig við að drukkna, þó mér finnist það hæpið.

Menn héldu ró sinni á Þorkatli Mána í Nýfundnalandsveðriðinu þegar allt stóð og féll með því að vera duglegur að berja klaka af skipinu svo að því hvoldi ekki vegna þessa að þyngdarpunkturinn klifraði allaf af hærr og hærra upp vegna þessarar miklu ísingar.

Aldrei er þetta orðatiltæki notað um flugmenn eða þá sem eru í hættulegri stöðu í umferðinn. Þeir eru bara kallaðir ökuþórar og í fluginu ef til vill að svífa seglum þöndum eða eitthvað svoleiðs, þó það passi ekki hjá mér. Gaman væri væri að fá einhverskonar greiningu á þessu.

Þá má ekki síður taka þá sem falla í prófkjörum, hjá Sjálfstæðisflokknum fara menn í kaffi í Valhöll og lýsa bara yfir að þeir séu hættir og séu bara sáttir. Þó það viti engin maður. Oft fara menn í það að búa til nýjan flokk eða fara með lista fram undir sínu nafni og auðvitað er það karlmannlegra.