Fálki slær álft niður

Eitt sinn vorum við fjórir félagar á ferðalagi þar sem heiti fram á milli vatna, þ.e.r. Friðmundarvatna á Kúluheiði. Þar kemur álftahópur fljúgnadi yfir og var ein álftin seinni en hópurinn og gat ekki fylgt honum eftir. Kemur þá ekki fálki á miklum hraða og slær álftina  og vegur svo að henni að henni fatast flugið og svifur niður og lendir á Austar-Friðmundarvatni, það var á ís. Fálkinn settist á vatnsbakkan og hreyfði sig ekki. Álftin var ekki dauð en hélt kyrru fyrir. Hún hefur sennilega verið veik eða gömul.Við gerðum okkur í hugarlund að fálkinn treysti sér ekki að ráðast á álftina en biði þar til hún dræpist. Þetta atvik var ótrúlegt og ég hef ekki vitða til þess að fálki hafi ráðist á svona stóran fugl. Við sáum þetta mjög greinilega en þetta gerðis hratt.

„Eins og hann ríkti yfir öllu svæðinu“

Setjum björgunarsveitirnar á hlut. Þetta er ekki óvitlaus hugmynd hjá Þorgerði.

Ég vil að dregið verði úr loftmengun á gamlárskveldi. Ef á að laga loftgæði þannig að við höfum nógu gott loft til að geta þrifist, þá verður eitthvað að gerast því máli til framdráttar.

Þá kemur upp spurningin hvernig á að haga afkomu björgunarsveitanna? Það er einfalt mál fyrir mér. Útgerðin kvíður því alltaf þegar verið er að tala um álögur á útgerðina í formi veiðigjalds. Landsbyggðarfólk segir að þetta sé landsbyggðarskattur, sem það er alls ekki. Greiðslan lendir í flestum tilfellum á hlutafélögum sem halda utan um starfsemi útgerðarinnar, og veiðigjaldið rýrir aðeins hagnaði sem gæti skapast þegar allir póstar eru taldir á gjaldahliðinni. Við gætum sett björgunarsveitirnar upp á hlut hjá útgerðinni. Svo og svo mikil % væri lögð inn  hjá heildarsamtökum björgunarsveita og svo væri það þeirra verk að deila því niður á hinar ýmsu deildir. Veskú

Sjálfur ættlaði ég að far draga úr kaupum á blysum og bombum og keypti ekkert í fyrra. Svo var ég settur í áramótanefnd í fjölskyldunni til að kaupa rakettur ásamt barnabörnum. Hvað getur maður gert þegar sagt er við mann. Afi þessi fer alveg rosalega hátt. Svona blys er æðislegt. Liturinn er rauður afi. Þú ætir nú að vera ánægður með það. Auk þessa málflutnings barnabarna stendur maður ef til vill í þakklætisskuld við björgunarsveitir að hafa bjargað nánasta skyldmenni. Þá hrynja allar varnir. Láttu mig hafa fimm bombur og eina covit tertu og einhver blys. Svona nú kaupum við ekki meira. Svona getur líf afanna breyst á svipstundu. Það verður að losa mann við þennan kross að kaupa og að menga. Einhver hlutur  af uppdregnum fiski í sjóði björgunarsveitanna. Við getum ekki verið án þeirra eins og dæmin sanna svo víða í okkar aðstæðum. Svo getum við hætt að veiða rjúpu. Það er alveg ördeyða í rjúpnaveiðum og búið er nánast að útrýma fuglinum. Þó að honum verði ekki eytt eins og geirfuglinum, því rjúpan kemst alltaf inn í skógarlönd sem eru alfriðuð eða sumarbústaðarlönd þar sem hlýfiskildi er haldið yfir henni. Víða hefur fjalldrapi verið á undanhaldi eða lækkað og það er eitur fyrir rjúpuna. Viðitegundir eru beittar á afréttum. Og hver vill þjóðgarð með engum rjúpum. Svoleiðis þjóðgarður er hlægilegur. Einu notinn sem hægt er að hafa af rjúpu er að láta hana vera til staðar fyrir ferðamenn og leyfa þeim að taka myndir af henni. Það mundi spara björgunarsveitum margan túrinn að þurfa ekki að leita að rjúpnaveiðimönnum sem hafa lent í villum og veseni.

Ég hef ekki verið mikið að tjá mig um Evrópumál og ég á erfitt með að samsinna því að ganga í Evrópusambandið og vegur þar þyngst að þá missum við réttinn til að setja okkur eigin lög og reglur. Sumir segj að þá missum við yfirráð yfir landhelginni. Hvernig standa þau mál? Er ekki búið að afhenda auðlindina prívat aðiljum? Sameinuð Evrópu kom ekki til af engu. Friður er búinn að haldast langa lengi á svæði hennar. Ófriður verður þegar fólki er óánægt með verslun og viðskipti Við höfum ágætan samning um verslun og viðskipti og getum sagt takk Evrópa. Á Íslandi hafa deilur oftast sprottið út af landamerkjum og hrossum.

Þurfi um eitthvað meira að semja væri mér sama þó Þorgerður Katrín færi í leiðangur og mætti semja um það sem okkur vantaði, þó við höfum allt til alls. Hafa fá í nefndinni. Guðmundur á Hvanneyri sagði að það ætti ekki að vera fleiri í nefnd, en einn maður. Eftir því sem fleiri væru yrði vitleysan meiri Kovitinn er að fara en vonandi fáum við ekki óvitann í staðinn.

Gleðilegt nytt ár og þökk fyrir árið sem er að líða og takk fyrir að lesa bloggið mitt. Af mér er allt gott að frétta. Ég hef ekki fengið kóvit og helgast það af því að ég er svo eitraður, sennilega eini maðurinn á landinu sem hefur flutt úr bragga í torfbæ. En þar eru ýmsar bakteríur sem herð mann og gefa manni mótstöðu geng pestum. Heimsóknir og flettingar eru búnar að vera frá upphafi 4544803 Lengst hef ég komist upp vinsældarlistann í 6. sæti. Það eru enginn hlunnind í boði hjá Morgunblaðinu. Maður verður að kaupa minningargreinar ef áhugi er á að lesa um einhvern sem er ný dáinn. Það er ekkert talða um það hvað gamla fólkið þarf að sjá á bak samferðafólki sínu í hópum, Það fylgir aldursdreifingunni. Eini kosturinn við bloggið er að hafa vettvang til að tjá skoðanir sínar er það á við það að sitja á stórbýli með góðu útsýni án áhafnar og tekna. Einhverju er mingrað í mann, en ekki hafði stjórnarmeirihlutinn manndóm í sér að láta eldriborgar fá uppbót um áramótin. En það hafa allir sín vopn, sem er atkvæðisrétturinn. Alltaf hægt að kjósa Pírata, þeir eru nauðsyn og hafa fælingarmátt.

Leita formlegs samstarfs við ESB

Bjarni Ben bjargar jólaboðunum.

Það er skrýtnir vinir sem ráðherrar í ríkisstjórn Íslands eiga. Lokka þá í listasöfn og út á rallið með sér. Svo fá menn á baukinn fyrir að vera eins og alþýðan og hlýða ekki Víði.

Það er eitt sem kemur út úr þessu. Kjafatgangnum yfir jólin er reddað. Ef einhver fer í jólaboð sem má ekki nema innan vissra marka þá verður nóg um að að tala. Það fór allt í handaskolum í vor og sumar þegar fermingarveislur fóru í vaskinn, og lítið spáð og spekúleraða.

Við erum ágæt þegar við tökum á því.

 

Hefði átt að yfirgefa listasafnið strax

Júlíus Geirmundsson, stórt og glæsilegt skip með myndarlegt nafni

Ósköp er það bágt að verða vitni að svona vinnubrögðum. Neita að afhenda dagbókina sem er grundvallarplagg og halda að menn komist upp með það. Endalaus viðspyrna.

Sko Svartidauði drap fólk umvörpum. Þessa veiru þekkjum við ekki svo gjörla. Þess vegna ber að haga sér í samræmi við það.

Í þessu kapitalska kerfi er hægt að sýna skipstjóanum samúð hafi útgerðin lagst á hann að fara ekki í land vegna þess að það væri svo dýrt. Það er ætið skipstjórin sem ræður. Skipstjóri getur allt um borð. Hann hefur alræðisvald. Hann ræður öllu. En hann er bundin af lögum eins og allir íbúr þessa lands.

En auðvitað er hann  að lenda í þröngri stöðu og er að mínu mati í að lenda í fljótfærnislegti stöðu. Það þarf að upplýsa hvort skipstjóra hafi verið skipað að fara ekki í land.  Ef þetta er eitthvað í þá áttina og þetta verður að þróun í þessu fiskveiðistjórnunarkerfi og framkoma við sjómenn í framtíðinni, þá er kominn tími til að láta akkerinn detta, ef sjómönnum sýnist svo eða breyta stefnu.

Skipstjórinn á Júlíusi Geirmundssyni ákærður

Hvernig vildu landnámsmenn helga sér bæjarstæði og hvað þurfti til?

Það væri gaman að velta því fyrir sér hvernig landnámsmenn völdu sér bæjarstæði. Ég ætla að telja það helsta þó það sé ekki vísað í beinar heimildir heldur komið upp í skeggræðum í gegn um tíðina.

Jörðin þurfti að liggja vel við sól, vera grasgefin, vatnsból gott og nóg magn í frosthörkum. Ýmis hlunnindi kostur, gott að geta fylgst með mannaferðum. Veðurfar skipti máli. Held að þeir hafi verið búnir að uppgötva skriðuföll úr fjöllum. Í Vatndælu er getið um skriðu og þar var stúlka að bera út mat fyrir bæjarhrafninn og hann hoppaði alltaf frá henn sem hún botnaði ekkert í en elti hann þangað til hann nam staðar. Þá gaf hún hrafninum ætið. Skömmu síðar hljóp skriða niður  hlíðina. Stúlkan bjargaðist Ég man þetta ekki alveg svo gjörla og fer ekki að fletta þessu upp. Þannig bjargaði hrafnin stúlkunni. Utar í dalanum hafa skriður fallið en víðast hvar hafa bæjar og peningshús verið teigð aðeins frá fjöllum. Hjá okkur í þorpum virðist oft vera farið glannalega með það að setj niður hús nálægt brekkum og verður öruggleg farið yfir þann þátt byggingarsögu þeirra með tilliti þessara atburða. En mönnum var vorkunn oft var þröngt um undirlendi og sénsin var tekinn þvert á alla skynsemi. Ekki veit ég hvort Katrín græði eitthvað á þessari bók, því trauðla á ég von á því að þar sé eitthvað rætt um hugsanleg skriðuföll á Seyðisfirði, Enda eru þessi mál í höndum annara en hennar beint.

Ég hef komið á flest krummaskuð á landsbyggðinn á siglinga árum mínum, var svo sem ekkert að velta bæjarstæðinu fyrir mér með tilliti til hættu af skriðuföllum. En í minningunni er víðast hvar saman sagan. Hús voru sett (kýld) of nálægt brekkunni. Oft getur hætta leynst mikið ofar í hlíðum og erfitt að slá því föstu hvar er hætta og hvar er öruggt svæði, því land og jarðvegur er óstöðugt,lækir grafa og skipta um farveg. Jarðvegur á hreyfingu vegna úrkomu og frosts sem sprengir bergsyllur frá  aðalfjalli.

Þetta er nauðsynlegt að athuga í botn. Auðvitað væri gott að koma sér upp bæjarhröfnum. Það er nú lítð orði fyrir hann að hafa í fiskiplássum. Allar reglur eru orðnar svo stífari, um mengun, að hvergi er hægt að fá neitt í gogginn. Minna um að skepnur drepist beint í haga, bændur hættir að missa úr hor og tóan hirðir allt dautt fljótt.

Það er erfitt að segja gleðileg jól við Seyðfirðinga nú um stundir en það geri ég samt. Þetta bjargast allt saman, ættarsamfélagið er vonandi nógu sterkt til að mæta þessum áföllum í bráð og lengd, með aðstoð stjórnvalda

Svo eru tryggingar orðna þó það þroskaðar að fé er í sjóðum vonandi ekki búiða að braska með það. Sett voru lög um viðlagatryggingu til að mæta gosinu í Vestmannaeyjum  og afleiðingar þess. Reynslan er víða allt frá krumma í Vatnsdal til Vestmannaeyja.

Gaf ráðherrum bók um byggingasögu Seyðisfjarðar

Hættumat fyrir allt landið nauðsyn

Það þarf gera áætlun um hættumat á öllu landinu. Sá og spekúlerta. Þetta tæki langan tíma.

Mörg þessara þorpa sem hafa verið að falla í ánauð landsins af náttúruhamförum voru byggð þegar sjávarútvegur var öðruvísi en hann er í dag. Þorpin byggðust með tilliti til sjósóknar og fyrirfram séðar þörf á þjónustu. Nú er þetta allt breytt. Fiskiskipin stærri og geta átt heimahöfn annarstaðar og leggja upp afla annarstaðar ef þau vinna hann ekki þá um borð. Þjónustuhugmyndin er ef til vill gufuð upp að hluta vegna bættra samgangna, sem getur svo sem verið sumstaðar vonarpeningur samanber síðustu fréttir af blæðingum í vegakerfinu.

Vegir á Íslandi eru meira og minna byggðir vitlaust. Það er oft byrjað að grafa skurði sitthvoru meginn slétta ruðningana út og setja svo ófullkomið malarlag yfir, þar sem eru mýrar. Þar sem er fastara efni er fyrir er því ýtt upp lagað til og svo sáldrað möl yfir. Oft er þetta efni óhreint með móhellu og jögulleir sem er sífellt á hreyfingu upp og niður eftir hitastigi,sem sagt ekki frostfrýr.

Vegir þurfa að vera þannig gerðir að ýtt er fyrir þeim helst niður á fast og síðan stettur traustur malarpúði grófur og síðan malborið og yfirlagt. Eins og Vegagerðin er nú að gera fyrir austan fjall.

Nú að hættumatinu, það er auðvelt að vera vitur eftir á. Síðasti grikkur sem höfuðskepnurnar gera byggðinni er aurskriður á Seyðisfirði. Þó ég sé ekki gjörkunnugur þar sýnist mér blasa við á myndum, að ef búinn hefði verið til renna í gegn um bæinn niður í sjó þar sem aurskriðan féll á Seyðisfirði og það verið skilgreint sem farvegur fyrir aurskriður þá væri staðan öðruvísi. Allstðar þar sem foss er ofan við byggð, þá kemur vatni niður.

 Breyta þarf um áherslur.Þannig þarf að hugsa eins og að framan greinir. Fara svo að draga byggðina í burtu frá þeim hættusvæðum sem finnast.

Vallarhverfið í Hafnarfirði er gott dæmi um rangar áherslur fyrir íbúðarbyggð. Þar er byggðin sett upp á gömlum hraunfarvegi sem liggur niður í sjó frá Bláfjöllum Er það gáfulegt?

 Svo þarf að finna byggingarsvæði þar sem veður er gott og heitt vatn helst og draga nýja byggð þangað í framtíðinni. Ekki þarf allt að hrúgast á höfuðborgarsvæðið, eða suður eins og sagt er. Gamla byggð er látin halda sér svo fremi hún sé ekki dauðagildra. Það bera brýna nauðsyn til að fara skrá þetta hættumat niður á blað skima inn í hvern fjörð og hlíð og menn þurfa bara að vera hreinskilnir og sannorðir og ekki að flýja ef einhver fer að gagnrýna nema ganrýni sé rétt og marktæk.

Hugsanlega hægt að aflétta hluta rýmingar

Hið ófyrirséða er verst í náttúruhamförum

Hið ófyrirséða er verst. Að sjá hugsanlegar hættur er best/gott.

Mér hefur oft fundist best að mála skrattan á vegginn.

Mér sýndist að það væri skriðufarvegur kominn  beint að  höfninnni.

Það væri nú ekkert grín ef Þór væri kominn inn í höfnina og svo kæmi skriða og fyllti höfnina og skipið stæði fast eins og Land/Rover fastur í snjó á Holtavörðuheiði.

Eins ef skipið silgdi tignarlega inn fjörðinn og svo kæm skriða og ylli flóðöldu og koppurinn hentist upp í fjöru eins og lítil trilla. Maðurinn er lítill. Maðurinn er vanmáttúgur ganvart náttúruöflunum.

Þess vegna er gott að vera mátulega hræddur. EN ég ég er okey hér fyrir framan tölvuna, en þá eru það ansans jarskjálftarnir á Reykjanesi.

Ég hringdi einu sinni á Veðurstofuna og sagðis sjá reyk á Reykjanesi í átt að Keflavík. Ég bý í Þorrasölum. Þetta er reykur frá Reykjanesvirkjun vinur sagði starfsmaður Veðurstofunnar, svona getur maður orði lítill.

Einu sinni fraus olían í olíuleiðslunni á bæ mínum á nýársnótt. Einfalt gler í gluggum og mundi verð frosið á ofnum eftir 3-4 tíma, rörið frá olíutankinu var bert á kafla. Ekkert tæki fór í gang. Svo ég hljóp í 20 stiga frosti til nágranna míns dauðhræddur við allt huldufólki. Grannin var úrraða góður og velbúin með logsuðutæki og alles. Þegar ég var kominn á bæinn gat ég ekki útskýrt neitt og hann hélt að þetta væri tröll. Ég var með alskegg og það var fosið fyrir kjaftinn á mér. Það var algerlega ófyrirséð.

Týr kallaður út til Seyðisfjarðar

Snilldar torg eins og það er. Það er sæmd að þessu torgi

Þetta eru einkennilegar aðfinnslur að byggingu torgsins. Þetta er snilldarhönnun á torginu og akkurat eins og þau eiga að lýta út. Ökumaðurinn hefur góða yfirsýn hvernig umferðin er og hvar fótgangandi er á leið sinni. Hér í Kópavogi var torg þar sem nokkur slysatíðni var við. Þar var gangbrautin of nálægt hringtoginu og bílstjórar reyndu að komast yfir þó gangandi vegfarendur biðu til að komast yfir. Þessu var breytt og gangbrautin var færð frá torginu. Þá varð umferðin þannig að m.a.k pláss var fyrir 1-2 bíla. Þanngi jókst öryggið og bílarnir gátu óhindrað farið sína leið inn í torgið. Alveg tók fyrir óhöppin. Maður sá að það væri ekið á gangandi vegfarendur eða börn á hjólum sem voru að koma sér yfir.

Umferðarmenning  hefur versnað mjög við hringtorg frá því að ég fór að keyra. Biðskylda er við hverja aðrein inn í torg. Hún er alveg hætt að virka. Bílar koma á öskuferð hika ekki og slengja sér inn í torgið á sama harða sem þeir voru við aðkomuna. Mér finnst þessi hringtorg þar sem verið er að hrúga hinu og þessu inn á mitt torgið slæmt, eins og fyrr segir hindrar draslið og steinhrúgurnar yfirsýn hvað er að gerast á svæðinu. Hrúgað er björgum og hlaða þeim upp eða einhverjar kolryðgaðar plötur settar inn sem eiga sennilega að sýnast smartar, en eru álita mál.

Svo sýnist mér upphleypt torg spilla ásýn forsetasetursins á meðan maður er að dóla í suðurhlutanum.

Alveg er sjálfsagt að vera með blómabeð á hringtorgum en ekki má hækka þau, það er óráðlegt. Hélt að það mikil vitneskja væri til um hringtor frá fyrri framkvædum og kennslu í háskólum viðsvegar í heiminum að uppdrátturinn kæmist á einn A4 blað og þyrfti ekki að vera þjarka við konu í Garðabænum um þetta.

Hæpið er að byggja byggðasafn á hringtorginu, Því þá þarf að gera ráð fyrir gangandi umferð inn í hringinn Hvernig er það hugsað? Á fólk að koma allstaðar að torginu þannig er vitaskuld hægt að mynda  kaos og drepa marga og er framkvæmd dauðadæmt!!! að mínu mati. Ég hía nú á hugmyndina að fara að setja styttur á hringtorg. Þær eig heima í borgum þar sem hægt er að setjast og hvíla sig og gefa dúfum við gosbrunna.

Þannig að þetta mál er í tómu tjóni og ásæðulaust að hlaupa til.

Við Íslandigar notum  hringtorg mikið og þau þurfa að þróast í rétta átt.

Einhverstaðar var ég að  velta fyrir mér hve mikið land færi undir hringtorg og stakk upp á því að þau væru notuð sem grafreitur, það var auðvitað grín og er hugmyndin dregin til baka svo hún lend ekki í flimtingum.

Segir malartorg við Bessastaði vera sorglegt

Innviktunargjaldið í mjólk

Bændur voru duglegir að koma Hótelinu upp. Höfuðborgina vantaði svona byggingu til að Reykjavík gæti orði borg á heimsmælikvarða.

Takið eftir þessu stóra torgi sem var offrað á húsið. Í raun hefði Þjóðleikhúsið átt að standa þarna og reyna að nýta torgið eins og gert er erlendis. En bændur eru vanir víðáttunni og vildu hafa rúmt um sig.

Búnaðarfélag Íslands var með sína starfsemi í húsinu og síðar Bændasamtök Íslands. Oft er með röngu verið að segja að bændur eigi þetta og hitt. Þeir áttu að eiga kaupfélögin og svo þegar til átti að taka var það ekki rétt.

Sammvinnuhreyfinguna áttu þeir ekki og hafa ekki enn fengið réttmæta eign sína í Samvinnutryggingum og er það mál að mestu óupplýst. Hvort þar er um að ræða sakamál veit ég ekki um, en heldur hafa stjórnvöld verið sporlöt að hrista upp í stokknum í því máli þar sem mér skilst að í samþykktum Sammvinnutrygginga sé sólarlagsákvæði um hvernig fara á með sjóði og eignir  tryggingafélagsins hætti það starfsemi.

SS auglýsir að bændur eigi það í auglýsingum á búvörum. En þar er sama sagan og með kaupfélögin. Hið rétta er að bændur hafa félagsaðild að þessum samvinnufélögum en eru hvergi með pappíra í höndum um eignaraðild og geta því ekki selt sinn hlut eða látið afkomendur sína erfa hann. En næsta kynslóð getur aftur á móti tengst félagsaðildinni með inngöngu í félögin heima fyrir og eru þar með komnir með aðgang að starfsemi og framleiðslutækjunum þeirrar  kynslóðirnar eru búnar að byggja starfsemina upp.

Ég held að Hótel Saga hafi gefið bændastéttinni sjálfsvirðingu og þeir hafi haldið henni nokkuð, en nú hallar frekar undan fæti á þeim vettvangi, þegar það hafur verið gert heyrum kunnugt að stjórnkerfi landbúnaðarins sé í skúffu í sjávarútvegsráðuneytinu.

Það hefur oft verið sagt í sveitinni að bændur eigi Hótel Sögu og margir hverjir hafa staðið í þeirri trú, Maður hefur heyrt í göngum, réttum og á þorrablótum: Við eigu hótel Sögu maður, skilur þú það ekki maður. Eitthvað hefur verið athugað að selja eignina en þá kom í ljós að hún var í botnlausum skuldu. Í einu alþingiskosningum var bylgja umræðu um það í sveitum að það ætti að leggja hana til Lífeyrisjóðs bænda, en sjóðurinn hafði hafði verið notaður í einhverju braski, sem enginn vildi kannast við og þar hurfu miklir fjármunir í gjaldþrota flugfélag. Það er skrýtið að einhver einn maður sem stjórnar fjáreiðum komist upp með að glopra út úr höndum sér miklum fjármunum.

 En það er með óhyggjandi hætti hægt að segja að bændur hafi lagt prívat fjármuni í Hótel Sögu og það vita þær kynslóðir sem nú eru að mestu búnir að framselja óðölinn til yngri kynslóða.

Það er kunnugt að lagt var gjald á bændur með lögum sem hét innvigtunargjald mjólkur og rann í byggingarsjóð Sögu. Þannig að sú hugmynd að byggingin verði notu að einhverju leiti sem vistheimili fyrir bændur  er rétt og sanngjörn. Þá gætu bændur staðið jafnfætis sjómönnum sem drifu Hrafnistuheimilinn upp með hugrekki og krafti.

Hótel Saga í nýtt hlutverk?

Páll Pétursson bóndi fv. alþingismaður og ráðherra, minningarhugleiðingar

Fyrrverandi nágranni minn Páll Pétursson er látinn. Morgunblaðið bar mér þessar frétt á mbl.is. Við Páll höfum þekkst frá því ég var átta ára og hann þá 17 ára. Höllustaðir urðu til árið 1600 úrskipt úr 1/4 hluta úr Guðlaugsstaðalandi. Höllustaðaheimilið var mennta og menningarheimili. Þau gömlu Hulda og Pétur voru kappsöm að setja börn sín til mennta og lá leið Höllustaðasystkinanna í Menntaskólann á Akureyri.

Samskipti okkar Páls voru góð og áfallalaus, fyrir utan þrasið um virkjunina. En hann veifaði alltaf þegar við sáumst og það gerði ég á móti Við fórum nokkrir saman að smala stóðhestum af Auðkúluheiði sem þar máttu ekki ganga. Páll var þá formaður Hrossaræktarsambands Húnvetninga, en ég var þá búfjáræktaráðunautur B.S.A.H, þannig að það stóð okkur einna næst að hafa forystu í því máli. En áður hafði brostið á stóðhestastríð fyrir austan Blöndu og var búið að gera skurk í því að tína upp fola á því svæði sem gengu lausir og gekk á ýmsu með þau mál.

Páll var dálítill stríðsmaður í eðli sínu. Páll fór í Menntaskólann á Akureyri eins og fyrr segir og ekki hef ég heyrt annað en þar hafi hann verið góður námsmaður. Um framhaldið sagði Páll mér að sig hefði langað að fara í Framhaldsdeildina á Hvanneyri en heimastörf og löngun til að hefjast handa við búskap var mjög rík í hans ranni. Bróðir Páls er Birgir Már Pétursson hrl., nýlátinn og fylgdust þeir nokkuð að í námi en Már útskrifaðist á eftir Páli úr M .A. Svo komu þau yngri systkinin, Hanna Dóra og Pétur Ingvi á eftir þeim. Þau þrjú héldu áfram námi og luku lögfræðiprófi, kennaraprófi og læknisfræði.

Páll stofnaði nýbýli á hálfu landi Höllustaða 1958, en mestan part var rekið félagsbú á jörðunum. Ég hef alltaf haft það á tilfinningunni að Má hafi verið ætlað að ná þingmannssæti á svæðinu, en móðurbróðir hans Björn Pálsson var þá búinn að vera lengi þingmaður í NV kjördæmi. Már var sprækur í stjórnmálum, gekk áfram í bardaganum í Möðruvallahreyfingunni og var það ekki til vinsælda fallið innan Framsóknarflokksins, þeir voru óútreiknanlegir skæruliðarnir í þeirri hreyfingu.

Páll eignaðist kaupstaðastúlku sem lífsförunaut, læknisdóttur frá Siglufirði Helgu Ólafsdóttir. Fólk velti því náttúrlega fyrir sér hvernig það mundi lukkast. Það er ekki auðvelt hlutverk fyrir unga konu sem ekki er alinn upp í sveit að verða bóndakona og ganga í útiverk. En það tókst Helgu og lærði hún og lærði og tókst afbragðsvel að gegna sinni stöðu, ekki síst þegar kom að því að Páll væri mikið að heiman vegna félagsstarfa sinna. Helga Ólafsdóttir óx af sjálfri sér og var að mínu áliti dugnaðarforkur og vel hæf sem bóndi og tók þátt í öllum störfum fjölskyldunnar og sveitarinnar. Þær mæðgur Helga og Kristín dóttir þeirra, sáu um búið á vetrum. Helga lést 23. maí 1988

Eftirlifandi kona Páls er Sigrún Magnúsdóttir, fyrrum borgarfulltrúi og umhverfisráðherra.

Ég veit ekki af hverju Páll varð fyrir valinu sem þingmannsefni frekar en Már og gildir það einu þó ég viti það ekki.

Það vill nú svo til að á þeirri tíð var oft litið til ætternis þegar höndlað var með valdastöður og er enn. Sennilega vegna þess að Páll var heima fyrir og var bóndi og svona meira hægt að segja að hann væri einn af oss.

Páll kom oft á kvöldin um sauðburð að Syðri-Löngumýri í gamla daga og var þá að temja fola og sat þá á hljóðskrafi við Eyþór gamla Guðmundsson, sem var alinn upp á Guðlaugsstöðum og áttu þeir hesta, bústörf og gamla Guðlaugsstaðarheimilið, sem sameiginlegt áhugamál.

Páll átti ekkert of gott á opinberum vettvangi, stundum. Var reynt að klína hinu og þessu á hann sem var ómaklegt, eins og því að hann væri á móti sjónvarpi. Auðvitað var hann ekki móti sjónvarpi. En hann lagðist í það að tala fyrir því að fyrst væri eðlilegt að tengja alla landsmenn við sjónvarp sama þó það væri svart-hvítt, svo mætti fara að hugsa um að dreifa litasjónvarpi og var þetta vitaskuld eðlileg verktilhögun í málinu og nær hugsun bóndans. Það var aldrei beygur í Páli að hafa skoðanir.

Þekktastur mun Páll að mínu mati vera fyrir það að berjast fyrir því að reyna eins og kostur er að minnka það land sem færi undir lón vegna Blönduvirkjunar. Í febrúargrein í árdaga deilunnar, reifaði hann það að haganlegast væri að leiða Blöndu niður í Vatnsdal, en sá kostur mun hafa verið skoðaður. Þá ærðust Vatnsdælingar yfir þessari ósvífni þingmannsins. Það var búið að mæla og mæla og velta ýmsum möguleikum fyrir sér. Ég man þegar ég rak fé á fjall, í fyrsta skipti með Syðri-Löngumýrarfólkinu, árið 1955 að þá var maður alltaf að sjá tölur á stórum steinum fram á Kúluheiði. Það voru hæðarpunktar.

Þrátt fyrir mikla baráttu í þessu máli er það mitt mat að mótstöðufólki í Blöndudeilunni hafi ekki tekist að reisa þá vörðu í umhverfsmálum sem vert hefði verið, ef við berum það saman við það sem kom út úr Laxárdeilunni. Ég mundi segja að ástæðan hafi verið sú að í Blöndudeilunni var barist fyrir beitarhagsmunum í fóðureiningu og krónum og mikilli vinnu á virkjunartímanum. Í Blöndudeilunni var aldrei gerð bærilega tilraun til að safna almennt umhverfisverndarfólki og fylkja því undir regnhlíf umhverfismála. Þau fóru aldrei í neina áróðursboli eins og Blöndungar gerðu. Búið var að gefa ádrátt um frítt rafmagn og er nema von að menn hafi ruglast í ríminu. Mikilvægi þess að virkja Blöndu fólst í því að ekkert rafmagn var væntanlegt frá Laxárvirkjun. Hafnar voru framkvæmdir við Kröfluvirkjun án nægjanlegs undirbúnigs og rannsókna. Það mál lenti svo í uppnámi vegna jarðelda og málið varð fljótt í björtum logum. Rafmagns-hundur (kapall) sem svo var kallaður kom að sunnan sem sífellt var að slá út og Norðurland var á óöruggu svæði með rafmagn. Mikil panik á Norðurlandi.

Páll lenti í miklum átökum út af Blöndumálunum. Sótti að honum BB listi stuðningsmanna Blönduvirkjunasinna. Páll stóð þessa orustu af sér og kom standandi niður og stóð í báðar fætur og hélt þingsæti sínu og frekar en hitt að hann treysti stöðu sína. Páll tók þátt í stofnun umhverfisráðuneytis og má segja að hann hafi reist þar vörð í umhverfismálum með samþingsmönnum sínum. En Það er eftir að reisa minnismerki um staðinn þar sem Jónas orti Ferðalok eitt fegursta ástarkvæði sem ort hvefur verið á íslenska tungu. Greiddi ég þér lokka við Galtará. Það þarf nú ímyndunarafl til að það geti risið þarna. Nú er staðurinn kominn undir vatn svo varla er hægt annað en að hafa bát þarna og þar ætt fólk að geta fengi sér kaffi. Lanssvirkjun borgar, en þetta atriði er samningsbundið atriði í Blöndusamninginum.

Aðalsmerki Blönduvirkjunar er að hún er byggð á óeldvirku svæði og svo til jarðskjálftalausu og er traust og gott mannvirki.

En ekki verður um það deilt að gott og fallegt land fór undir lónið, lontur í lækjum og kvíslum fengu á baukinn. Þar voru búsvæði rjúpna, gæsa og mófugla sem þótti gott að leynast og fela sig fyrir skotveiðimönnum í móunum. Þarf enginn að sjá eftir því að hafa veitt því sjónarmiði lið að reyna að takmarka stærð þess lands sem færi undir lón og áhrif á vistkerfið ættu að verða eins lítil og kostur væri. En allar svoleiðis útfærslur voru dýrar og hagkvæmni virkjunnarinnar var skert með þeim breytingum. Því miður geldur náttúran þess, þegar menn hafa engan raunhæfan verðmiða á henni. Óhjákvæmilegt er að finna einhverjar aðferðir til að vega þessa hagsmuni og vita muninn á þeim ef það er þá hægt.Ekki er nóg og slengja bara fram, minni hagsmunir verða að víkja fyrir meiri hagsmunum, búið. Nú eru skeldýr við Suðurströndina í vandræðum með fá á sig skel, humar, rækja og hörpudiskur. Flestar jökulár á Suðurlandi er búið að gelda. Þar af leiðir að engin framburður fer í hafið, efni sem þessi sjávardýr þurfa að nota til lífstarfsemi.   í þessu máli vanntar rannsóknir. Dr Hrönn Egilsdóttir sjávarvistfræðingur hefur bent á að pH gldi lækkar við strendur Íslands. Náttúruverkið er sko ekki einfalt.

Það er sjónarsviptir af Páli. Fjölskylda mín sendir eftirlifandi eiginkonu, börnum, tengdabörnum, systkinum, barnabörnum og öðrum ættingjum og venslafólki okkar innilegustu samúðarkveðjur og þökk fyrir nágrennið á Syðri-Löngumýri.

Þorsteinn H. Gunnarsson fv. bóndi að Syðri-Löngumýri

 

 

Myndskreytingar við bloggfærslu.

1. Gamli burstabærinn á Guðlaugsstöðum. Höfundur myndar: Hildur Arndís Kjartansdóttir, barnabarn Eyþórs Guðmundssonar og Pálínu Salome Jónsdóttur á Syðri-Löngumýri.

2. Freskumynd eftir Baltasar Simpler. Staðsetning Húnavallaskóli. Efni Vatnsdæla. Þorsteinn á Hofi fer með 60 menn á móti Víðdælingum þegar þeir hyggjast ráða hann af dögum. Þeir voru 30. Þorsteinn spyr um erindi. Finnbogi á Borg svarar: Oft eru erindi smá um sveitir. Þeir urðu nefnilega hræddir, þegar þeir sjá liðsafla Þorsteins. Þorsteinn gefur þeim tvo kosti, að hypja sig til búa sinna eða ganga til hólmgöngu við flokk Þorsteins. Víðdælir gengu til hesta sinna og fara heim. Finnbogi selur land sitt og fer til Trékyllisvíkur á Ströndum og þarf þar að verjast sendingum úr Vatnsdal.

3. Freskumynd eftir Baltasar Simpler. Staðsetning Húnavallaskóli. Efni Vatnsdæla. Sæmundur félagi Ingimundar gamla fer með eldi um Sæmundarhlíð í Skagafirði og helgar sér land. Hans sonur var Geirmundur.

4. Íslenski þjóðfáninn. Mynd: Inga Þórunn Halldórsdóttir.

5. Menn og hestar á Þingvöllum. Mynd: Birgir Hauksson.