Mál til viðurkenningar

Ekki er nú víst að bændur sem eiga eitthvert sparifé á innlánsreikningum fjármálafyrirtækja vilji nú sjá það streyma óverðtryggt út eins og dilkur hafi óvart opnast í réttum og streymi út á lendur félaga sinna sem hafa farið glannalega í fjárfestingum.

Það liggur fyrir að dómur Hæstaréttar er skýr- verðbinding við gjaldeyrisviðmið var óheimill. Það víkur þó ekki þeim rökum og sönnun frá að lánveitandinn og lánþeginn voru í upphafi málsins sammála um að höfuðstóll lánsins skyldi verðbættur.

Hæsiréttur gaf engar útskýringa á málinu af því að hann var ekki spurður. Þess vegna þarf að fá úr því skorið , hvorum fellur verðbótaþátturinn í skaut lánveitandanum eða lántakandanum.

Þess vegna þarf að fara í viðurkenningarmál um þennan þátt samningsins. Það er ekki sjálfgefið að lánveitandinn hafi sjálfdæmi um hvernig útreikningar fara fram.

Hæstiréttur þarf að kveða upp úr með hvaða hætti á að ljúka þessum lánamálum og hver  sé til þess bær að setja reglur um það.

Undrast viðbrögð við dómi

Athugasemdir

[Sumarliði Einar Daðason, 29.6.2010 kl. 16:25]

Þú hittir naglann á höfuðið með þessari grein. Ég vil þó bæta við að lögin eru hliðholl skuldara ef vafi leikur á. Skuldarar er því í góðri stöðu að semja við bankann upp á nýtt eða jafnvel rifta samningnum og gera upp. Bankinn er í raun og veru í engri stöðu að gera sérstakar kröfur um aðra tegund verðtryggingar.

Fjárfestar, sem lögðu fé sitt í þessi lánafyrirtæki, verða að sjálfsögðu að taka afleiðingunum. Ábyrgð þeirra skorðast eingöngu við hlutafé þeirra í fyrirtækjunum. Ég vona að enginn hafi verið svo vitlaust að leggja allt sitt fé í áhættufjárfestingar.

Lánveitendur bankanna geta auðvita gert kröfur í þrotabú ef illa fer. Þetta er einfaldlega hluti af leiknum sem hver og einn veit af.

Sparifjáreigendur eru tryggðir með sparifé sitt upp - eða svo segja yfirvöld.

[Sumarliði Einar Daðason, 29.6.2010 kl. 16:27]

Sparifjáreigendur eru tryggðir með sparifé sitt upp í topp - eða svo segja yfirvöld. (Átti þetta að vera)

[Þorsteinn H. Gunnarsson, 29.6.2010 kl. 18:16]

Með dómi Hæstaréttar frá 28. desember 1981 í máli nr. 199/1978 varðandi Landmannaafrétt, þar sem ríkisvaldið krafðist viðurkenningar á eignarrétti á landi og landsnytjum, var komist að þeirri niðurstöðu að enginn ætti landið. Það má segja að Hæstiréttur hafi komist mjög vel að orði í leiðsögn sinni um það mál þegar hann segir:.

„Hinsvegar verður að telja, að handhafar ríkisvalds, sem til þess eru bærir, geti í skjóli valdheimilda sinna sett reglur um meðferð og nýtingu landssvæðis þess sem hér er um að ræða.“

Mér finnst svolítið svipað komið hér í þessu máli og vantar leiðsögn Hæstaréttar hvernig ljúka eigi þessum lánamálum.

[Sumarliði Einar Daðason, 29.6.2010 kl. 18:26]

Ertu þá að meina að Hæstiréttur hefði átt að setja upp viðmiðun varðandi miskabætur til lántakenda sem þeir gætu átt rétt á?

[Þorsteinn H. Gunnarsson, 29.6.2010 kl. 20:00]

Það er mitt hugboð að málið sé ekki komið á það stig. Fyrst þarf að fá einhvern vegin botn í það hvernig uppgjörsmálum skuli hátta.

Ef menn telja sig eiga rétt á skaðabótum vegna miska eða röskun á stöðu og högum út af þessum málum, þá verða þeir væntanlega að sækja þær með málaferlum, nema um annað verði samið.

Höfum eitt á hreinu. Þetta voru frjálsir samningar, ekki nauðungarsamningar og sú skylda liggur á öllum sem gera samninga að reyna gera sér einhverja grein hver afleiðingin getur orðið af að binda sig með samningi.

Það var fullt af fólki sem hugðist taka þessi lán en hvarf frá því vegna þeirrar áhættu  sem fylgdi því.

En þetta eru mjög flókin mál og ekkert eitt rétt í þessu.

Svo er það refsiábyrgðin hvar liggur hún og hver á að taka til hendinni þar?

[Sumarliði Einar Daðason, 29.6.2010 kl. 21:44]

Það liggur í hlutarins eðli að lánastofnanir áttu að hafa yfirburða þekkingu á þessu miðað við almenning sem tók lánin og treystu þeirra ráðgjöf. Þannig að lánastofnanirnar eru sterkari aðilinn í þessu sambandi. Í reynd var í sumum tilfellum beittur þrýstingur á einstaklinga um að taka þessi lán og beinlínis látið í veðri vaka að þú værir heimskur ef þú gerðir það ekki. Í mínum huga var þetta hálfgert "Nígeríusvindl".

Ég tel það hæfilega vel sloppið fyrir fjármálafyrirtækin að þau hafi ekki þurft að borga sekt. En kannski er verið að rannsaka gerendur í þessu máli og ákveðnir lykilmenn sóttir til saka. Einhver hlýtur jú á endanum að bera ábyrgð. Svo geta eigendur fjármálafyrirtækjanna gert skaðabótakröfu til þessara aðila einnig.

[Kristján H Theódórsson, 29.6.2010 kl. 22:10]

Þorsteinn , þetta er nú allt gott og blessað og þínar vangaveltur um margt skiljanlegar. En mér finnst samt bæði þú og margir aðrir skauta nokkuð framhjá þeirri satðreynd, að annar samningsaðilinn, semsagt lánastofnanirnar , höfðu rangt við!  Það er talið sannað nánast að þar var vitneskja fyrir því að þessi lán stæðust ekki lög.  Síðan er nánast vissa fyrir því að sá aðili tók stöðu gegn krónunni og vann þannig gegn hagsmunum viðsemjanda síns.  

Er virkilega svo að þeim teljist ekki eitthvað tjón maklegt af þeim sökum?

Dómar hæstaréttar eru alveg skýrir og þangað til annað verður dæmt bera þessi lán aðeins samningsvexti og því ber að hlíta. Fráleitt að klína einhverskonar varaverðtryggingu eða vaxtaálagi á þau utan ákvæða samningsins.

[grautur (IP-tala skráð) 30.6.2010 kl. 01:44]

en hvað með þá sem tóku svona lán frá 2003-2007? eiga þeir að borga gengismuninn? frekar flókið mál

[Sumarliði Einar Daðason, 30.6.2010 kl. 09:14]

Grautur, þetta á að sjálfsögðu við öll íslensk lán sem voru miðuð við gengisvísitölu eftir að lögin tóku gildi. Þeir sem eru búnir að borga upp sín lán geta að sjálfsögðu farið fram á skaðabætur. Þarna verður að hafa í huga að almennur fyrningarfrestur er fjögur ár.

[Þorsteinn H. Gunnarsson, 30.6.2010 kl. 11:25]

Sumarliði, uppgjör lánanna er eitt mál, ,, Nígeríusvindlið", sem þú nefnir svo er sérstakt mál, sem þarf að leiða til lykta.

Kristján minn gamli félagi í skæruliðasamtökunum fyrrum Röst sem svo voru kölluð af ýmsum.

Þú sagðir að ég skautaði fram hjá því að lánastofnanir hefðu rangt við. Það er alls ekki svo. Ég hef þvert á móti bent á það að settur ríkissaksóknari þurfi að taka upp mál varðandi eftirlitsstofnanir sem áttu að líta eftir þessum málum.

Það sem kemur til greina að gera er að hópur manna krefðist opinberra rannsóknar á því hvernig hafi verið staðið að því að þessi lánaflokkur var settur á stofn. Ráðamenn þar á meðal, fv. viðskiptaráðherra VS, hafa viðurkennt að þetta hafi verið ólöglegt, eftir því sem mér skilst.

Og framboðskandídat til embættis formanns Sjálfstæðisflokksins var einn af Alþingismönnum sem samþykktu lögin sem þetta var bannað og Hæstiréttur dæmir eftir.

En vel að merkja útlánin voru ekki þýfi í þeirri merkingu orðsins. Þau eru sparifé fólks sem treystir bönkum fyrir því. En það er hægt að rökræða það fram og aftur að upp hafi verið sett svikamylla til að fá meir í aðra hönd.

En um þetta get ég að sjálfsögðu ekki dæmt.