Stríðsherrar gróðafyrirtækjanna legga það á sig að samkomulag sem komið var á verði rofið til að reyna sundra verkalýðshreyinguni og von eftir stjórnarslitum.

Eftir fréttum var komið samkomulag á, um launaliðin. Skyndilega er allt að breytast og nú á að sauma að láglaunastéttum, eða hvað?

Þeim verður nú tæplega kápan úr því klæðinu. Margt er að gerast í einu sem ekki er hægt að festa hönd á og Eflingarfólk ekki neitt að skjálfa á beinunum, þar standa allir uppréttir.

Boða til atkvæðagreiðslu um verkfallsaðgerðir

Pókersvipur og rauð strik

Það var gaman að fylgjast  með þessari samningsgerð allir hræddir við alla, nema Sólveig Anna og ríkissáttasemjari enda er hann svo stór og sterkur Margir með póker svip. Þessi forsenduákvæði voru nú kölluð að setja rauð strik hér áður fyrr. En nú verður þetta að heita eitthvað flottar sem fer vel við tíðarandan og fínu hallirnar.

Jakinn var nú oft með rauðu strikin á vörunum um leið og hann snýtti sér. Það má engin fara yfir á rauðu, þannig er það í umferðinni.

Ef kaupmáttur rýrnar þá fer nú verkalýðshreyfingin sennilega að  setja sjálf sína taxta og setur svo tvö rauð strik undir, eins og í alvöru bókhaldi. Þannig liggur  nú málið.

Og ef Seðlabankinn fer að hreyfa sig, þá kárnar nú gamanið og einhver látinn snýta rauðu, svona upp á gamla móðinn. Eins og það heitir á góðri íslensku. Það held ég nú.

Samkomulag í höfn um forsenduákvæðin

Ekki harður kostur að hafa þó hitavatnslögnina til að sjóða saman.

Það er nú margt sem hefur gengið á í Grindavík og kemur ekki á óvart að þeir efni til eins snaggaralegs fundar og ræði málin.

Sá í frétt einhversstaðar að það væri einstætt að heilt sveitarfélag lenti svona í fanginu á obinberum aðilum sveit og ríki.

 Það hefur gerst áður og það að ég segi það hér er ekki sett fram til þess að bauna á Grindvíkinga. Aðstæður eru  nú allt aðrar en hér í gamladaga, en rétt er að halda því til haga að áður hafa heilu sveitir farið í eyði og fólk tekið poka sinn og sæng og leitt búsmalan í bandi í burt.

Kiljan segir frá því einhversstaðar í texta þegar hann sá einn Vesturfara á leið til skips og með sængina undir hendinni og spurði sjálfan sig, haaa, ætli það séu ekki til sængur í Ameríku. En auðvitað hefur sængin verið dúnsæng og ekki hlaupið að því í Ameríku að kaupa slíkan dýrgrip.

Þannig fór Laxárdalur nyrðri í eyði og yfirgaf fólk jarðir sínar. Ef til vill að sumir hafi geta selt jörð sem upprekstrarfélag og hreppurinn  keyptu.

Þannig hefur það alltaf verið á Íslandi að hinn stóri gleypir þann smáa.

Á Hornströndum sammæltist fólkið eitt haustið þegar fáir voru eftir og yfirgáfu allt sitt nema ef til vill bát sinn og veiðarfæri. Þeir fóru allir saman.

Einn vinur minn grandvar í orðum  og átti sögu afa síns til að minnast á búskaparlok og aðstæður fólks. Á Hornströndum skildu þeir matarafganga eftir á diskunum og vöskuð ekki upp. Það voru ef til vill einhverjar matarbirgðir sem hafa getað nýst fólkii sem lenti ef til vill í illviðri eða sjóslysi.

Vonandi lenda Grindvíkingar ekki í því að missa ær sínar frá sér á sauðburði, því það getur orðið varasamt á  missa unglömb í holur, það er málið.

Svo þarf að koma dráttarvélasafninu á góðan stað svo hægt verði að sýna komandi kynslóðum margar tegundir af dráttarvélum og einu mega þeir ekki gleyma, að reisa Sigvalda Kaldalóns minnisvarað.

Grindvíkingar eignuðust nefnilega 1 st. karlakór eins og önnur menningarpláss. Orðstír hans verður eftir, þ.e Sigvalda og kórsins.

Rúmenskir „naglar“ komu til hjálpar

Hitun og hitastig í torfbæjum hér fyrr á árum, en skerðing á lífskilyrðum á Suðurnesjum vegna heitavatnsskorts

Í sjónvarpsfréttum  í gærkveldi 12/2  var sagt frá erfiðleikum á Suðurnesjum með húshitin, en þeir misstu heitavatnið frá sér eins og kunnugt og hafa verið að dóla sér í ullarteppum eins og indjánar til að halda líkamshita. Einn viðmælandinn tjáði sig um hitun torfbæja hér áður fyrr og leiddi af því líkur að kalt hafi sennilega verið oft hjá fólki.

Nú hefur skrifari átt  heima í torfbæ 2-3 ár í bernsku sinni og dvalið í torfbæ allavega 2 vetur og þekkir nokkuð vel hvernig fólk komst af við þessar aðstæður  og vill nú lýsa því lítillega:

Eldsneyti:

Þegar ég var að alast upp var þurrkað sauðatað  aðal hitagjafi. Voru fáeinir rúmmetrar  til að hausti til brúkunar yfir veturninn en kol notað til upphitunar aukalega þegar við átti, en kol voru dýr.Taðið var auka búsafurð sauðfjárbúskaparins. Í eldhúsi var kolaeldavél. Í frambæ var kalt vegna óþéttleika húsakynnanna og mikils umgangs.

Kolaeldavél sem notað kol, úr kaupstað var notuð. Hún hitaði vel sitt svæði og var ágæt til eldunar. Reynt var að fela glóðina yfir nóttina með því að breiða óþurrkað sauðatað yfir glóðina, var það ráðstöfun sem ekki tókst alltaf í elhúsi og  var alltaf kalt nema yfir blá daginn á því svæði og óvíst um hvort lifði í glóðinni yfir nóttina.

Mór er þekktur hitagjafi og voru aflagðar mógrafir upp undir háls efst upp á syðrihluta jarðarinnar.

Móðir mín Aðalheiður Magnúsdóttir sem bjó og átti Lágafelli í Grindavík lýsir í minningargrein um Guðbjörgu Ágústdóttur húsmóður á Syðri- Löngumýri  aðstæðum þannig. Að út um allt eldhús hafi vatn frosið um nætur. Minningargreinina er hægt að finna á tímarit.is.

Mín endurminning, þó hún sé ekki alveg rétt, sennilega, að það hafi verið þokkalegur hiti í baðastofu, hjónaherbergi og öðru íveru herbergi í því burstahúsi sem hýsti þessar vistaverur um nætur og venjulegri viðveru seinnipart dags. Þessar vistarverur voru hitaðar með sauðataði og eftir atvikum kolum og var sama aðferð viðhöfð og í eldhúsi. Hitunartækið var Camína eða stór ofn með reykháfi. Sama í vesturhúsi. Baðstofan naut svo góðs af hitanum sem strompsrörunum sitthvoru megin á endum baðstofu gáfu frá sér

Ég minnist ekki þessa að í baðstofu þar sem við Ágúst faðir Guðbjarga sváfum hafi hiti verið við frostmark, en baðstofuhiti var seinnipart dags og fram að háttatíma að vetri til. Þröngt loftop sem trekti, var á risi baðstofunni en ekki hinum herbergjum sem nefnd hafa verið. Engin opnanlegur gluggi var í bænum, en súgur frá göngum og minna og óþéttari hlutum bæjarins hefur sennilega dugað til loftræstingar og flytja nóg súrefni í systa burstarhúsin.

Auðvitað hefur einhver tíman veri kalt, en fólk var í prjónanærfötum bol og síðum nærbuxum ullarsokkum og ullar peysum.

 Svínavatnshreppur var útaf fyrir sig nokku sérstakur menningarheimur, ef svo má segja og vildi fólk sjá nýja tíma raungerast til betra lífs. Þar spratt upp fyrsta búnaðarfélagið í landinu og átti í raun upptakkt sinn í baðstofunni á Syðri-Löngumýri, þar sem nokkrir bændur komu saman og höfðu sammælst um að drífa í stofnun félags og endaði það í bandalagi með Bólhlíðingum, Hlíðhreppingum hvort sem notað var.

Sigurgeir Hannesson bóndi í Stekkjardal þá forseti félagsins segir frá stofnun félagsins í Húnaþingi 2 og telur að það hafi veri stofnað 1842 þar sem nokkrir menn úr Svínavatns og Bólstaðrhlíðarhreppum komu saman og stofnuðu Jarðabótarfélag Svínavatns- og Bólstaðarhlíðar hrepps. Voru hugsjónir þessara manna all brattar og vildu þeir leggja á ráðinum að gera vatnsveitur, matjurtagarða, girða og slétta tún. 

Kúmen og rabarbari (tröllasúra) uxu í garði fyrir sunnan bæinn í miklu skjóli og þar vor kartöflur settar niður og í sandjarðvegi niður við Blöndu.

Minnist ég þess að á Syðri-Löngumýri var haganlega hlaðinn brunnur milli fjós og bæjar sem aldrei þraut vatn í, var hann mikil trygging að nóg vatn væri þegar vatn þraut í læk þeim sem vatnspípa lá í. Stundum var vatn sótt að Syðri-Löngumýri handa  20 kúabúi sem Björn Pálsson á Ytri-Löngumýri átti.

Fjalla ég ekki meir um framfaramál á sveitinni en vildi með góðum hug upplýsa Suðurnesjamenn um hitunarmál og vatnsbúskap fyrri á árum og hve fallegt þetta var, sjálfbært og öruggt, miðað við þessar hörmungar sem Suðurnesjamenn eru að upplifa.

Í sveitinn  var allgott bókasafn og kvennfélag var starfandi í sveitinni og man ég að það hafði forgöngu um að kaupa prjónavélar sem mátti nota til framleiðslu í efni fyrir nærföt úr ull, að sauma úr og gengu vélarnar um sveitina.

Einu er ekki hægt að gleyma að heima var vindmylla með turni. Nokkurt mannvirki en aflög og löskuð og í vanhirðu. Þess má geta að að víða voru slíkar vindmyllur uppistandandi.  Dróg ég þá ályktun að þar hafi hugsanlega verið eitthvert félagslegt átak í gangi. Þetta var  víð í sveiturm en flestar óvirkar.

Vatnsaflstöð var á Grundarbæjunum alltaf í lagi og í notkun. Byggðu þeir bræður Guðmundur og Þórðu Þorsteinssynir þá virkjun.

Massey Ferguson sá er prýðir þessa bloggsíðu er úr búi Þórðar, enda er hann minn maður og barðist fyrir framförum sem sýslunefndarmaður. Er vélin góð áminning um að hægt er að nota tæki þó þau sé orðin gömul ef vel er farið með hlutina.

Eina sögu sagði Þórður mér frá baráttu sinni í sýslunefnd í lagningu vegar í Svínadal. Sýslunefnd samþykkti fjárframlag til að leggja veg framm í Svínadal. Hafist var handa um að leggja veginn og þraut brátt fjármagn í vegagerðina. Var þá fundað um hvað væri hægt að gera. Þórður var alveg klár á því hvernig þetta gæti gengið. Hafa vegin ekki svona breiðan þá förum við lengra með hann. Var þetta gert. Við akstur og heflun breikkaði vegurinn smásaman og lækkaði vitaskuld en kom ekki að sök.

Þessi saga segir okkur að stundum getur verið gott að vera fljótur og úrræða góður, svo mál þokist áfram.

M/S Askja í brotsjó við Færeyjar í júlí 1963

Það eru engin venjuleg veður sem geta verið þarna við Færeyjar og ekki er ég hissa að sjá fréttir af skipskaða þar á Þorra. Það hefur mikið gengið á þarna miðað við lýsingar og sorglegt slys. Ómögulegt er að gera sér grein hvernig þetta hefur borið að og ástæður þess að skipið sekkur svona skyndilega. Ósjálfrátt hugsar maður um Drangajökulsslyið í Pentlinum hér fyrr, um mitt sumar, en þar sökk skipið á 20 mínútum eftir að hafa lagst á hliðina. Það var m.a. með 12 Massey Ferguson dráttarvélar á dekki og hefur verið sárt að vita af þeim týndum í sjónum um hásumar og bændur með væntingar að fá þessa kjörgrip í heyskapinn. Mannbjörg var.

Best er að vera ekkert að hugsa um af hvað ástæðum skipið hefur farist það kemur í ljós þegar kunnugir fara að leiða hugan að þessu sviplega slysi. Margt er kunnuglegt með Drangajökulsslysinu. Fólki bjarað með snarræði skipið komið á hliðina, allir í björgunarbátum nema skipstjórinn og 1. stýrimaður sem stungu sér í sjóinn af síðunni og var bjargað. Skoskur togari frá Aberdeen bjargaði áhöfninni. En þegar  togarinn nálgaðist slysstaðinn ,kom hik á fólki, hvað nú drengir, en við áttum í þorskastríði við Breta. Áhöfnin á togaranum, voru nóbelmenn sem lögðu allt í sölurnar að bjarga Íslendingunum og hátta þá niður í koju og ekkert  fjas um illindi út af þorkstríðinu, skárra væri það nú.

Skrifari var messagutti á M/S Öskjunni sumarið ´63 sennilega höfum við verið við Færeyjar í júlí. Svo þegar við komum upp að eyjunum í alveg snarbrjáluði veðri, norðan rok, strengur sem var með endalaust stór brot og ágjöf, þannig að við voru á sama stað í uppundir hálfan sólarhring og skipið komst ekkert áfram. Skipstórinn Atli og allir yfirmenn voru stöðugt að gæta að brotum með skipstjóranum sem reyndar var lasinn, en stóð sig með mikilli prýði. Stöðugt var verið að slá af vélinni þegar brotin ryðu yfir skipið og haga siglingunni þannig að skipið héldist ofansjávar. Brotin voru þvílík að skipið nötraði stafnanna á millii, en þá skipti miklu máli að slá af á réttu augnabliki og svo aftur sett á ferð þegar skipið var búið að þurrka sig. Menn gátu treyst því að vel var búið um lúgurnar með gömlum hætti segl og langjárn stýfur og ská kubbar barðir inn í þar til gerða  festingu. Þarn börðumst við við Ægir konung í hálfan sólarhring., Þannig að það kemur mér ekkert á óvart að skip hafi verið að fara niður þarna, ég gef mér það, þó það sé ágiskun að við voru vestanmegin við eyjarnar. 'Eg þekki ekkert aðstæður þarna, enda kúasmalin norðan af Norður-Íslandi. Það hefur sem betur fer fækkað sjóslysum. Skip orðin öflugri með véarafl og styrkleika.

Nú verður eitthvað leitað og á morgun kemur þetta allt í ljós. Ég sendi vinum okkar og frændum í Færeyjum samúð út af þessari harmafregn samúð að týna skipi og vonandi að sem flestir ná sér.Það að missa aðstanda í sjóslysi getur teki 50 ár að vinna úr sorginni, það er mín reynsla, en í okkar tilfelli í fjölskyldunni voru engin áfallateymi eða  sálfræðingar til, hver varð að duga sjálfum sér

Amma konu minnar kom frá Klakksvík í Færeyjum og hitti strák frá austfjörðum á Íslandi og úr varð hjónaband. Þrándur í Götu er í uppáhaldi hjá mér og allir þeir sem standa í götu að óþörfu.  

Tveggja saknað eftir sjóslys í Færeyjum